แผน IEP ที่คุณครูการศึกษาพิเศษ หรือคุณครูที่สอนเด็ก LD จำเป็นต้องใช้

เป็นแผนที่ออกแบบมาเฉพาะเป็นรายบุคคล เพื่อให้เหมาะสมกับเด็ก LD ที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน ซึ่งปัจจุบันแผน IEP ได้นำมาปรับกับการใช้สอนเด็ก LD ทั้งในไทย และอีกหลายประเทศ อย่างในอเมริกาที่ภาครัฐให้ความสำคัญกับเด็กกลุ่มนี้ และได้ออกกฎหมาย Individuals with Disabilities Education ACT : IDEA (PL101-476) เพื่อจัดการศึกษาพิเศษให้กับเด็ก LD ทุกคน ให้เป็นการศึกษาภาคบังคับ โดยที่ผู้ปกครองไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย

สำหรับประเทศไทยเองก็ได้ให้ความสำคัญกับการศึกษาของเด็ก LD โดยกระทรวงศึกษาธิการได้ออกประกาศเรื่องหลักเกณฑ์ และวิธีการจัดทำแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล หรือแผน IEP ให้เป็นการศึกษาขั้นพื้นฐานเมื่อพ.ศ. 2552 ซึ่งได้กำหนดจุดประสงค์ การวางแผนการสอน และการติดตามความก้าวหน้า เพื่อช่วยเหลือ และพัฒนาเด็ก LD ได้อย่างตรงจุด

ทำความรู้จัก แผน IEP

แผน IEP (Individualized Education Plan) เป็นแผน หรือโปรแกรมระยะยาว 1 ปี ที่กำหนดแนวทางการจัดการศึกษาสำหรับเด็กLD ให้ได้รับการพัฒนาตามเป้าหมายที่เหมาะสม ตรงจุด เน้นการพัฒนาทางด้านวิชาการ ครอบคลุมถึงพัฒนาการด้านสังคม และความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวัน ซึ่งเป็นการพัฒนาร่วมกับครู โรงเรียน และผู้ปกครอง รวมถึงเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ตามความเหมาะสม ในแผน IEP จะมีการกำหนดสื่อ สิ่งอำนวยความสะดวก บริการ และความช่วยเหลือทางการศึกษา ที่สอดคล้องเหมาะสมกับการเรียนรู้ของเด็ก ๆ เหล่านี้โดยเฉพาะ

แผน IEP สำหรับเด็ก LD ควรมีอะไรบ้าง

1. ข้อมูลทั่วไป

2. ข้อมูลด้านการแพทย์ หรือด้านสุขภาพ

3. ข้อมูลอื่น ๆ ที่จำเป็น เช่น สิ่งแวดล้อม และสังคมรอบตัวเด็ก ความเป็นอยู่ของครอบครัวเด็ก

4. มีการกำหนดแนวทางการศึกษา และการวางแผน IEP

5. สิ่งอำนวยความสะดวก เทคโนโลยี สื่อ บริการ และความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษา

6. คณะกรรมการการจัดทำแผนการศึกษาเฉพาะบุคคล ความคิดเห็นของคุณพ่อ คุณแม่ ผู้ปกครอง หรือผู้เรียน

7. ซึ่งทั้งหมดนี้จะเป็นข้อมูลสำคัญที่คุณครูจะนำมาประเมิน วิเคราะห์ และวางแผนการสอนให้กับเด็ก LD ได้อย่างครอบคลุมมากยิ่งขึ้น

6 ขั้นตอนจัดแผน IEP ที่ดีต่อใจเด็ก LD

1.ขั้นเตรียมการ

รวบรวมข้อมูลเบื้องต้น เช่น ข้อมูลส่วนตัว ข้อมูลสุขภาพ สามารถทำได้หลายวิธี เช่น การสัมภาษณ์ สอบถาม สังเกต หรือตรวจสอบเอกสารหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับเด็กแต่ละคน

2.ขั้นเตรียมแผนการสอน

ประเมินความสามารถพื้นฐานด้านการอ่าน เขียนและคำนวณ ด้วยแบบทดสอบ หรือแบบฝึกก่อนเรียน หลังจากนั้นค่อยกำหนดแนวทางการศึกษา และวางแผนการจัดการศึกษาพิเศษ ด้วยการนำผลตรวจ หรือผลการประเมินมากำหนดเป็นแผนระยะยาว 1 ปี

3.ขั้นสอน และนำไปใช้

ครูเริ่มสอนตามขั้นตอนในแผน IEP โดยเริ่มจากขั้นนำ กระตุ้นให้เด็กมีความสนใจกับการเรียนการสอน ก่อนเข้าสู่เนื้อหา ฝึกปฏิบัติ และทบทวนความเข้าใจ

**ทั้งนี้การนำแผน IEP มาใช้ต้องได้รับความยินยอมจากผู้ปกครอง และผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง

4.ขั้นประเมินผลการเรียนรู้

บันทึกผลการสอน และการจัดกิจกรรม ด้วยการประเมินโดยใช้เครื่องมือ และเกณฑ์ที่กำหนด ว่าเป็นไปตามที่วางแผนไว้หรือไม่ ถ้าไม่เป็นไปตามแผน ควรวิเคราะห์เพื่อหาสาเหตุ และปรับแผนการสอนต่อไป

5. ขั้นสรุป และรายงานผล

สรุปตามแผน IEP โดยการนำผลมาเทียบกับเกณฑ์การประเมิน หลังจากนั้นรายงานประเมินความก้าวหน้าให้กับผู้ปกครองรับทราบ

6. ขั้นส่งต่อ

ขั้นนี้เป็นการส่งต่อเด็กที่จบการศึกษา หรือย้ายโรงเรียน ต้องนำแผน IEP เพื่อใช้เป็นข้อมูลต่อไป

แล้วแผน IIP คืออะไร? เหมือน หรือแตกต่างกับ แผน IEP?

สำหรับแผน IIP (Individual Implementation Plan: IIP) เป็นแผนการสอนแบบรายเดือนอิงตามโครงสร้างแผนใหญ่ (IEP) ซึ่งจะลงรายละเอียดว่าจะสอนเนื้อหาเด็ก LD อย่างไร สอนด้วยเครื่องมือ อุปกรณ์ หรือกิจกรรมอะไรบ้าง และมีการวัดประเมินพวกเขาอย่างไร และต้องบันทึกพัฒนาการเรียนรู้ของพวกเขาเป็นรายวันไว้ด้วย หลักสำคัญของการสอนโดยใช้แผน IIP

- อย่างแรก คือ กำหนดทักษะที่จะสอนซึ่งต้องดูเป็นรายบุคคลว่าเด็ก LD คนนี้ควรสนับสนุนทักษะอะไรเพิ่มเติม

- เมื่อเราทราบแล้วว่าเด็กคนนี้ขาดทักษะด้านไหน ว่าก็เริ่มวาง Plan เป็นภาพรวมไว้ว่าจะสอนเด็กอย่างไรบ้าง

- วางแผน IIP ว่าจะต้องใช้เนื้อหา กิจกรรม หรือสื่ออุปกรณ์ และวิธีการสอนแบบไหนบ้างมาวางแผน IIP ต่อไป

หลังจากใช้แผน IIP แล้วต้องทำอย่างไร?

เมื่อสอนตามแผน IEP และ IIP แล้วสิ่งที่ควรทำหลังจากนั้น คือ การวัดประเมินผล โดยประเมินความก้าวหน้าของเด็กแต่ละคนเป็นรายบุคคลตามเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดไว้ในแผน IEP และ IIP อาจจะเป็นการประเมินเป็นรายวัน รายสัปดาห์ และรายเดือน ซึ่งการวัด และประเมินในแต่ละครั้งเราสามารถนำมาวิเคราะห์ว่าเด็กมีพัฒนาการที่ดีขึ้น หรือมีพัฒนาการที่ช้ากว่าเดิม สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้เราเตรียมวางแผนการสอนในครั้งต่อไปได้อย่างตรงจุดมากขึ้น

ทำอย่างไร ถึงจะขอรับสิ่งอำนวยความสะดวก สื่อบริการ และความช่วยเหลือใดทางการศึกษา หรือคูปอง สำหรับเด็ก LD 2,000 บาท

การขอรับสิ่งอำนวยความสะดวก สื่อบริการ และความช่วยเหลือใดทางการศึกษา หรือคูปอง สำหรับเด็ก LD 2,000 บาทนั่น สถานศึกษาที่เป็นโรงเรียนรวม หรือโรงเรียนร่วมจะได้รับการอุดหนุนตามระบบคูปองการศึกษาให้กับเด็ก LD ไม่เกินคนละ 2,000 บาท ซึ่งจะมีวิธีการขอรับคูปอง สำหรับเด็ก LD ดังนี้

1.ครูผู้สอนขึ้นทะเบียน

หากเป็นโรงเรียนรวม หรือโรงเรียนร่วม ครูที่ดูแลเด็ก ๆ สามารถขึ้นทะเบียนเพื่อเป็นผู้ให้บริการกับศูนย์การศึกษาพิเศษได้

2.สำรวจ และคัดกรองเด็ก

เด็กที่มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อภาวะความบกพร่องทางการเรียนรู้ทั้ง 3 ด้าน (อ่าน เขียน คำนวณ) หากตรวจพบ และมีการวินิจฉัยจากคุณหมอแล้ว ครูสามารถขอรับเงินอุดหนุนตามระบบคูปองการศึกษาสำหรับเด็กได้คนละ 2,000 บาท

2.1. กรอกข้อมูล และส่งแผน IEP ในระบบ IEP Online

การวิเคราะห์ และประเมินความบกพร่องทางการเรียนรู้ของเด็กแต่ละด้าน และวางแผน IEP อย่างมีคุณภาพ จะช่วยให้เลือกรายการสื่อของรหัสรายการบัญชี ก ข และค ได้ตรงตามความต้องการพิเศษของเด็ก ๆ เป็นรายบุคคล ตามวงเงินของคูปองการศึกษา 2,000 บาท รายละเอียดประเมิน วิเคราะห์ และวางแผน IEP ได้ง่ายกว่าด้วยโปรแกรม IEP Smart 

3.นำคูปองไปเลือกซื้อสื่อฯ

ครูเริ่มสอนตามขั้นตอนในครูสามารถนำคูปองไปที่ร้านค้าที่ผ่านการประเมินให้เป็นหน่วยบริการในการขอรับเงินอุดหนุนทางการศึกษา ไปดำเนินการสั่งซื้อสื่อช่วยแก้ปัญหาทางการเรียนรู้ของเด็ก LD แต่ละคนได้

แผน IEP ดีต่อใจทุกคนอย่างไร?

*มุมครูผู้สอน

คุณครูจะมีข้อมูลในการวางแผน IEP จัดกิจกรรม และวัดผล ประเมินผล จัดสิ่งอำนวยความสะดวก และบริการที่เหมาะสมกับเด็กกลุ่มนี้

*มุมผู้ปกครอง

การพัฒนาของเด็กกลุ่มนี้อย่างต่อเนื่องจำเป็นต้องฝึกฝน และช่วยเหลืออย่างต่อเนื่องทั้งที่โรงเรียน และที่บ้าน ดังนั้นผู้ปกครองจะมีส่วนช่วยในการร่วมวางแผนการเรียนการสอนให้กับเด็ก ๆ รับรู้ว่าตอนนี้พวกเขาอยู่ในระดับไหน แล้วต้องช่วยส่งเสริมไปพร้อมกับครูผู้สอนได้อย่างไร

*มุมสถานศึกษา

สามารถนำข้อมูลจากแผน IEP ไปจัดการศึกษาของเด็กในรูปแบบที่เป็นระบบ และในระดับที่เหมาะสม ข้อมูลเหล่านี้สามารถกำหนดงบประมาณ ทิศทาง และแนวทางการจัดการเรียนการสอน สู่การส่งต่อเด็กกลุ่มนี้ไปสู่หน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องได้อย่างถูกต้อง

*มุมสหวิชาชีพ

ข้อมูลจากแผน IEP จะช่วยในการวิเคราะห์ วางแผน ประเมิน ร่วมกับทุกฝ่ายเพื่อพัฒนาเด็ก ๆ ได้อย่างตรงจุด การทำแผน IEP เป็นอีกหนึ่งความท้าทายของครูการศึกษาพิเศษ ที่ต้องอาศัยความใส่ใจ ความทุ่มเทในการดูแล และทุ่มเทเรียนรู้ และเข้าใจการทำแผน IEP เพื่อให้เด็ก LD มีชีวิตที่ดีขึ้นตั้งแต่พื้นฐานการเรียน จนสามารถพัฒนาตัวเอง และช่วยเหลือให้พวกเขามีความสุขกับการเรียนรู้ และการอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข

ขอบคุณข้อมูลจาก

• กลุ่มแอลดี ก็ดีได้

• http://dcms.lib.nu.ac.th/dcms/TDC2557/095/chapter2